Nieuwjaarsbrief Artistiek Directeur Adinda Van Geystelen

We gaan er geen doekjes om winden. Het was een moeilijk jaar. Voor jou, voor mij, voor ons allemaal. Iedereen kende wel een tegenslag: groot of klein, jong of oud. Een gemist openingsfeest, een verloren vriend, een gebrek aan vooruitzichten. Leed is geen wedstrijd. Dat vroeger alles beter was, gaan we waarschijnlijk volgend jaar niet meer horen.

De Grote Opening (of toch niet)

Z33 stond in 2020 voor een belangrijk moment. Na jaren van hard labeur was 14 maart onze grote dag. Francesca Torzo ontwierp een nieuwe architecturale parel, dé blikvanger in hartje Hasselt. De genodigden hadden hun beste outfit al klaargelegd, de dj’s hadden hun plaatjes gekozen en de zalen waren volgestouwd met tal van prachtige kunstwerken. We waren klaar voor zo’n groots openingsfeest waar nog jaren over zou worden gepraat. Maar iedereen herinnert zich die persconferentie van 13 maart nog wel. Het land ging op slot, onze deuren bleven gesloten.

Niet alleen vóór de schermen vergalde corona het feestje, maar ook erachter kwam die lockdown plots en onverwachts. En daar sta je dan als nieuwe directeur. De vertrouwde gezichten van elke dag worden plots kleine, vage minischermpjes. De warme nabijheid en Limburgse gezelligheid moest plaatsruimen voor afstand en slechte wifiverbindingen.

Toch viel er mij meteen iets op: de veerkracht van de mensen. Het nieuws sloeg in als een bom, maar we begonnen meteen op te ruimen. Nieuwe richtlijnen, looprichtingen, strenge protocollen en online registraties: de snelheid waarmee we ons gebouw omtoverden tot een veilige vluchthaven was indrukwekkend. Als ik de weerbaarheid van mijn team zag, blonk ik van trots.

Die veerkracht zag ik niet alleen bij ons, maar in heel wat organisaties. De omliggende winkels startten webshops, de horeca hertekende de terrassen en de ziekenhuizen zetten zich schrap. Ik merkte de moed om telkens weer op zoek te gaan naar nieuwe ideeën en invalshoeken. Dat was werkelijk hartverwarmend.

Creativiteit als ultieme redmiddel

De crisis dwong ons ook als kunstinstelling tot nadenken. Tot een nieuwe manier van denken zelfs. De samenleving werd uitgedrukt in essentiële en niet-essentiële beroepen. Welke plaats nemen kunst en cultuur in? Want kunst hoort gezien, gevoeld en ervaren te worden. Waar haal je inspiratie wanneer de straten, sociale plekken en theaterzalen leeg zijn? Hoeveel mensen kunnen tegelijk op een veilige manier van een tentoonstelling genieten? Wat is openbare ruimte? Waar eindigt de werkplek en begint de privéstek als je op een appartement thuiswerkt?

Het woord ‘crisis’ heeft natuurlijk een erg negatieve bijklank. Terwijl de oorsprong van het woord betekenissen heeft als ‘beslissen’, ‘beslechten’, ‘richten’ en ‘oordelen’. Een crisis kan je dus ook zien als een ‘moment van de waarheid’, met beslissingen die de toekomst sterk beïnvloeden.

Creativiteit was het ultieme redmiddel. Toevallig net het gebied waar kunstenaars, designers en architecten in uitblinken. Zij denken na waar anderen stoppen. Zij stimuleren het anders denken. Zij kijken in de hoek waar iedereen gewoon aan voorbijloopt. Zij stellen vragen bij vanzelfsprekendheden. Konden we die zoektocht maar in het onderwijs beitelen. In een aantal artistieke vakken, het is maar een idee.

Limburgs talent tonen

Hoewel het soms zo leek, stond de wereld in 2020 niet stil. De wereld verandert nog steeds. Migratiestromen hebben impact, de bevolking vergrijst, de kloof tussen arm en rijk vergroot, we maken ons zorgen over politieke polarisering en het klimaat. Kunst helpt ons om met die complexiteit om te gaan. Verbeelding helpt ons de samenleving van morgen vorm te geven. Dat is de plek die Z33 wil innemen.

De afwezigheid van reizen en vluchten maakt onze wereld nochtans kleiner. Maar zoek het niet te ver. Dat gaan we bij Z33 nog meer doen. We behouden onze ruime blik én kijken goed om ons heen. Want Limburg barst uit z’n voegen van artistiek talent. Ook dat willen we tonen.

We gaan doen waar we goed in zijn. Verhalen en verwondering brengen. Gesprekken aanvuren. Met ReFORMAT laten we tien jonge vormgevers en architecten aan het woord. Helemaal klaar om hun werk (eindelijk) te tonen. Met Déracinement halen we dan weer de wereld naar Hasselt. We tonen poëtische, persoonlijke migratieverhalen.

Steek ons aan met je nieuwsgierigheid, deel je vragen naar alles wat anders is. Meer dan ooit kijken we uit naar die gesprekken met jou als bezoeker. Laten we elkaar vooral gauw zien. Onze deuren staan open.

Mijn beste wensen voor het nieuwe jaar.

Adinda Van Geystelen,

Artistiek directeur Z33, Huis voor Actuele Kunst, Architectuur & Design

Gepubliceerd op

05.01.2021

Auteur

Adinda Van Geystelen

Overzicht