Z33

In gesprek met Ecole Mondiale

Over het bewonen van de tijd.

Fieldstation: Time,  probeert een manier te zoeken om in de expo een gedeelde tijdruimte tussen twee plaatsen (Hasselt en Lubumbashi) te creëren.

“Ecole Mondiale, of EM, ontstond vanuit een kritische benadering van de controversiële school ‘Ecole Mondiale’ van Leopold II uit 1905. We adopteerden de naam van deze nooit gerealiseerde school die jonge mannen moest klaarstomen voor een koloniale carrière. Het opzet was om een collectief platform te creëren voor het ontwikkelen van nieuwe pedagogische modellen en ‘tools of learning’ vanuit een artistieke praktijk. Vanzelfsprekend vertrekt EM niet vanuit het Leopoldiaanse perspectief van de kolonalisator, maar is geworteld in het huidig debat rond dekolonisatie.” EM organiseert artistieke ‘Fieldstations’, een open format van publieke cross-over workshops in een tentoonstellingscontext. De departementen van de oorspronkelijke Leopoldiaanse school (vb. Taal, Cartografie,…) werden vervangen door 9 thematische Fieldstations. Tijdens tentoonstellingen nodigen we participanten uit om hier op actieve wijze aan deel te nemen.”

Hasselt – Tijd / Temps de Lubumbashi

In deze editie van Fieldstation: Time focust het duo zijn onderzoek op het idee ‘inhabiting time’, of het ‘bewonen van de tijd’, een subjectieve ervaring van tijd die tegelijk bestaat met de idee van meetbare kloktijd.

“EM-Fieldstation: Time begon vanuit een onderzoek naar een model dat verschillende aspecten van het concept ‘tijd’ kon weergeven. Belangrijk hierbij was om het idee van verbinding of het deelgenoot worden van de tijd, te integreren. Zulk een verbinding vanuit het idee ‘inhabiting time’ is, vooral in het tumultueuze heden, geen makkelijke opgave. Hoe bewonen we de tijd? Hoe vergroten en verdiepen we tijdsbewustzijn. Kan op de vraag ‘Wat is tijd’ tout court een antwoord worden gegeven en welke bondgenoten kunnen helpen in dit proces.”

De installatie onderzoekt hoe vanuit de tijd die in verschillende culturen anders wordt ervaren en gedacht, een gedeelde tijd kan ontstaan. Hiervoor ging EM een tijdelijke alliantie aan met enkele kunstenaars en denkers die wonen of afkomstig zijn uit Lubumbashi (de hoofdstad van de Zuid-Congolese mijnregio Katanga).

Hoewel tijd op elke plaats en op elk moment anders wordt ervaren, is de tijd die we beleven steeds dezelfde, in Hasselt én in Lubumbashi. Door tijd als iets gelijkwaardig te zien, als iets wat we delen, verandert ons perspectief en beseffen we dat niet alleen de tijd, maar ook het politieke gebruik ervan een constructie is, die je evengoed anders kan bekijken. Zo verzamelde fotograaf Alain Nsenga samen met een groep studenten geluiden in de straten om zo het voor hen typerende geluid van Lubumbashi rechtstreeks aanwezig te brengen in de exporuimtes in Hasselt. Kunstenaar Jean Katambaye produceerde dan weer een abstracte tekening, die gebaseerd is op een conceptuele wiskundige formule waarin Katambaye de groeiende ongelijkheid van vandaag, de ‘malaria politique’ tracht te ontcijferen. Het derde fragment is een interview met de Congolese denker, conférencier en verhalenverteller Pie Tshibanda, en bestaat uit een collectie geanimeerde verhalen en anekdotes rondom de verschillende omgang met tijd tussen zijn twee leefwerelden in België en Congo.

De verschillende fragmenten brengen telkens een ander perspectief, die samenkomen in een centraal zandtapijt. Het werk probeert zo een manier te zoeken om in de expo een gedeelde tijdruimte tussen twee plaatsen te creëren.

“Natuurlijk weten we in het Westen dat tijd ook intuïtief van binnenuit kan worden benaderd en dat tijd afhangt van iemands activiteit, leeftijd, seizoen, gemoedstoestand, psyche en alle andere waarnemingen die samenvallen met sensaties. Maar deze kwalitatieve benadering heeft in vergelijking met de kwantitatieve benadering veel minder invloed op het conceptuele tijdskader van de Westerse tijdsbeleving. Het uitgangspunt is dat kloktijd of objectieve tijd en subjectieve tijd twee aspecten van tijd zijn en dat het harmonieuze samengaan van beide, jouw tijd het meest waardevol en onvervangbaar maakt.”

Ils Huygens in gesprek met Ive Van Bostraeten & Filip Van Dingenen. 

Beluister via hier de verhalen van Pie Tshibanda en de soundscape Lubumbashi Time Sounds.