In gesprek met Nelly Ben Hayoun-Stépanian
Hannah Arendt meets Pussy Riot.
Met I am (not) a monster gaat Nelly Ben Hayoun-Stépanian op zoek naar de oorsprong van kennis, en de staat van ideologie in onze hedendaagse maatschappij. Daarvoor onderzoekt de Française de nalatenschap van de geschriften van Hannah Arendt en hedendaagse vormen van activisme.
– Elien Haentjens in gesprek met Nelly Ben Hayoun-Stépanian
“Het is belangrijk om de pluraliteit van kennis en kennisdistributie te accepteren.”
In haar project I am (Not) a Monster onderzoekt de in Londen gevestigde designer en filmmaker Nelly Ben Hayoun-Stépanian wat kennis precies is, en wie die kennis controleert. “In tijden waarin Marine Le Pen en Donald Trump zo populair zijn, hebben die vragen een nieuwe urgentie gekregen. Het is nodig om te begrijpen waarom zo’n personen het goed doen, en waarom mensen de neiging hebben om telkens opnieuw terug te keren naar autoritaire regimes. Daarom neem ik de geschriften van de Duitse filosofe Hannah Arendt als uitgangspunt. Al beschouw ik, anders dan haar, kennis en denken wel als hetzelfde, en heb ik aandacht voor culturele contexten over de hele wereld.”
Dat Hannah Arendt beschouwd wordt als de belangrijkste politieke filosoof van de twintigste eeuw, komt onder meer door haar analyse van totalitaire samenlevingen en haar typering ‘de banaliteit van het kwaad’ naar aanleiding van het Eichmann-proces. “Daarmee bedoelde ze dat mensen monsters kunnen worden op het moment dat ze stoppen met nadenken”, vertelt Ben Hayoun-Stépanian. “In reenactments met traditionele Japanse Bunraku-poppen breng ik haar ideeën terug tot leven.”
“Via interviews met experten over de hele wereld, zoals filosofen Noam Chomsky of Nadya van Pussy Riot, ga ik op zoek naar de oorsprong van kennis. Zo onderzoek ik de grens tussen onderwijs, waarbij verschillende strekkingen en meningen aan bod komen, en ideologie, waarbij één idee de bovenhand haalt, maar ook de manier waarop theorie kan leiden tot politieke actie. Daarvoor kijk ik bijvoorbeeld naar de rol van activisme vandaag, zoals dat door onder meer Pussy Riot wordt beoefend.”
Op basis van dit onderzoek draaide Ben Hayoun-Stépanian een speelfilm, die momenteel in het filmfestivalcircuit toert. “Daarnaast realiseerde ik rond het werk ook een vinylplaat, en plan evenementen, talks en performances. Via die verschillende lagen wil ik het geheel zo goed mogelijk capteren en de inhoud naar zoveel mogelijk verschillende doelgroepen overbrengen. Want in de manier waarop we informatie, angst en vragen verwerken, is het vooral belangrijk om de pluraliteit te blijven zien van kennis en kennisverspreiding.